Hester Scheurwater in de Paardenstallen in Kortrijk met een tentoonstelling, een stunt of een gemeend meegaan met haar moedige houding de kunst en de beeldvorming kritisch benaderen? Een conservatieve oppositie of een progressief breken van taboes?
Mijn motivatie, haar hier te vragen, was dit laatste, het doorprikken van zogenaamd “gezonde” visies in de ogen van de burger, maar het nooit aan de oppervlakte komen van de realiteit, en ook het “fake’ spel daarmee door media, ook sociale media. En hiermee verwijs ik naar de keren dat Hester haar beelden geblokkeerd werden door FB, “freedom of expression” is dan ver weg.
De beelden die Hester schiet, tonen vele lagen van engagement, provocatie en intimiteit. Maar Hester weet ze “subtiel” in te kaderen in een stijlvolle of soms een overacted aura. Ze tracht de directheid van de beelden in te passen in een specifieke context, met een zeer sociale dimensie, namelijk de maatschappij te behoeden voor de leugen, het photoshoppen, de illusie. Dit maakt voor mij de grootsheid uit van haar werkwijze en de resultaten.
We moeten al ver teruggaan, naar de meer genereuze tijden van de jaren ’60 & ’70 om nog voorbeelden te vinden van kunstenaars die hun eigen lichaam, laat staan hun eigen intimiteit het onderwerp maken van hun kunst. Alhoewel deze vergelijkingen steeds mank lopen, wil ik toch enkele referenties aanreiken van artiesten die analoog werkten en werken, maar in een geheel andere context dan Hester. Francesca Woodman, Carolee Schneemann, Marina Abramovic, Hannah Wilke en zoveel andere, dikwijls vanuit feministische hoek.
Alhoewel de beelden van Hester voldoende “spreken” door ze in je op te nemen, niet oppervlakkig met een korte blik te scannen, wil ik hier enkele totaal vernieuwende invalshoeken van het werk van Hester op mijn manier uitlichten.
Dankzij de nieuwe technologieën en communicatievormen, wereldwijd, hebben we de indruk dat “alles” toegankelijk is via internet en mailverkeer. Niets is minder waar, ook niet in het vrije Westen, vele instanties houden een oog in het zeil om maatschappelijk opruiende of sexuele publicaties in woord en beeld aan banden te leggen en eventueel te elimineren van toegankelijkheid. Ik vergelijk de nieuwe sociale media, om maar niet te spreken over de georganiseerde geheime diensten van elk land, als de “Global Stasi” naar analogie met de ex-DDR. De verpakking lijkt meer open en democratisch, maar de doeleinden zijn dezelfde. Daarom link ik ook een politiek, maatschappelijke dimensie aan het werk van Hester L. Scheurwater. Haar werk wordt bewonderd, maar ook geobserveerd in die zin, kijk naar FB.
De werken van Hester beperken zich niet tot erotisch-pornografische beelden, het is een vrije expositie van zichzelf en daarvoor gebruikt ze ook het instrument dat we allen dagelijks bezigen, niet kunnen missen, de mobiele telefoon met camera. Een gevaarlijk instrument om “in tempore non suspecto” digitaal op beeld het van onbekenden te geraken, maar ook een nuttig instrument om clandestien onrecht in beeld te brengen.
Deze twee aspecten kenmerken ook Hester’s werk, Hester’s beelden, enerzijds komen ze over als een gevaar voor de publieke “zeden”, anderzijds tonen ze ook het contrast met de erotisch ingekleurde, gemanipuleerde beelden in dag- en weekbladen en op TV. De media spelen onder één hoedje met de politiekers om de bevolking een ideaalbeeld voor te schotelen waar de grote meerderheid van de bevolking niet kan aan tippen. In zoverre is het werk van Hester een tweede maal politiek erg nuttig en zelfs noodzakelijk, om de illusoire bubble te doorprikken.
De kunstenares voegt daar een extra dimensie aan toe, door het gebruik van glamoureuse attributen zoals panties, stiletto’s, waterdruppels als tranen, badkuipen, een uitgestoken tong als metafoor voor ons spraakorgaan, smaakorgaan, classy ondergoed etc. Hiermee contextualiseert Hester haar eigen lichaamsdelen in een ingrijpende omgeving, zonder de aandacht van de essentie te willen afleiden, maar ze te verbinden met reclame, burgerij, parties, rijkdom.
De gelaagdheid in Hester’s werk, de sociale context waarin het kadert, het doorprikken van illusie en taboes, maken dit werk en deze tentoonstelling uiterst waardevol.
© Gery Van Tendeloo