Exhibitionisme op Facebook door Corrie Gerritsma Bright Magazine 35
Beeldend kunstenaar Hester Scheurwater vond in Facebook inspiratie voor een serie weinig verhullende zelfportretten die ze dagelijks online zet. Helaas wordt ze door datzelfde Facebook keer op keer geblokkeerd. Zonder goede reden.
Je bent al vijftien jaar beeldend kunstenaar, vooral bekend van films, vanwaar deze stap naar online?
Ik ben nu ongeveer driekwart jaar bezig met foto’s online zetten. In het begin kwam dit voort uit een dagboek met een vriendin uit de kunstwereld. We stuurden elkaar dagelijks foto’s van onze schoenen, voeten of benen en zetten deze op Facebook. Daar raakte ik door gegrepen en begon met een nieuwe serie zelfportretten, de Daily Uploads.
Het onderwerp van je fotoserie, je portretteert je zelf in erotische poses voor de spiegel, komt ook door Facebook?
De serie is inderdaad ontstaan vanuit Facebook. Facebook zelf is behoorlijk exhibitionistisch, mijn foto’s zijn daar een letterlijke uitvergroting van. Mijn werk gaat over het spanningsveld tussen wat zich in mijn hoofd afspeelt en hoe ik me naar buiten toe gedraag, het grensgebied tussen privé en publiek. Dit doe ik door mijn eigen lichaam te gebruiken en fantasiebeelden te tonen. Deze zelfbeelden refereren vaak aan het beeld van de vrouw als lustobject zoals je overal om je heen ziet in de media. Ik ben een autonoom beeldend kunstenaar en heb ook in mijn korte films altijd hetzelfde onderwerp gefilmd, namelijk mezelf.
Waarom ben je zo gefascineerd door Facebook?
Facebook is zo’n intrigerend medium omdat het een plek is waar iedereen zoveel openlijk deelt. Dat raakt aan voyeurisme en exhibitionisme. Iedereen vertelt maar waar-ie naar toegaat en wat-ie doet, deelt alles. Ik zie het als een grote digitale openbare ruimte. En die leent zich prima voor het tentoonstellen van foto’s en het starten van een kunstproject. Helaas denkt Facebook daar anders over.
Je profiel is al een paar keer verwijderd van Facebook, begrijp je waarom?
Mijn account is inderdaad al vijf keer geblokeerd. Dat is vreselijk, ik had er honderden foto’s staan en honderden vrienden toegevoegd. Ik kreeg een keer een waarschuwing dat ik een foto moest weghalen, maar kon niet achterhalen welke. Ik heb er toen een paar weggehaald maar dat was blijkbaar niet genoeg want ineens was mijn profiel verwijderd. Ik begrijp niet waarom. Ik heb me altijd aan de regels gehouden: ‘No pussies, no nipples.’ Uiteindelijk kwam ik erachter dat het ging om een foto waar ik met open bloesje op stond. In de schaduw kon je het silhouet van een tepel zien. Zo bekrompen!
Censuur op YouTube en Facebook zou niet moeten bestaan?
Ik begrijp heel goed dat ze geen porno willen, er komen ook kinderen op Facebook, maar ik had mijn profiel netjes afgeschermd. De manier waarop deze sites nu met klachten omgaan is volstrekt willekeurig. Ik zie om me heen genoeg naakt op die netwerken, ook blote tieten. Feit is dat je alles kan doen zolang niemand erover klaagt. Heeft iemand de pik op je, zoals ik vermoed dat bij mij het geval was, dan kan je niets meer doen. Dat vind ik fout. Het gaat niet om regels, het gaat erom dat ze iets moeten ondernemen als iemand klaagt. Dat zijn truttige normen die onze verworvenheden schaden. Een film van mij, Drowned (1990), staat al jaren op YouTube. Ineens is deze verwijderd omdat deze gewelddadig zou zijn. Onzin!
Je plaatst je Daily Uploads nu op je eigen site. Dat is toch een prima oplossing?
Ja, daar kan ik doen en laten wat ik wil en heb ik meer controle. Maar ik mis wel het directe van Facebook. Je moet nu meer moeite doen om te reageren op een foto, de doorklikdrempel is groter. Ook mis ik het beslotene. Op Facebook kun je in de hand houden wie je foto’s kan zien en op een site kan echt iedereen zomaar langskomen. Ook idioten. Ja, dat kan ook als je in een galerie hangt, maar daar weet je wel zeker dat er alleen publiek komt dat geïnteresseerd is in beeldende kunst. Facebook is ook een goede omgeving voor aankondigingen van exposities en pr. Op je eigen site moet je maar hopen dat ze je kunnen vinden.
In je fotoserie voor de spiegel is trouwens vaak een iPhone te zien. Verslaafd?
Ik schiet dagelijks een heleboel foto’s en plaats de beste daarvan online. De eerste foto’s maakte ik inderdaad met mijn iPhone, maar uiteindelijk ging ik me ergeren aan de slechte kwaliteit. Een deel van de foto’s wil ik uitvergroten en afdrukken voor exposities, daarom ben ik overgestapt op een echte camera. Die biedt toch meer mogelijkheden, door de flits en zoombereik. Tot 21 september hangt mijn werk in de Wall Gallery in Rotterdam, ik doe mee aan Incubate festival in Tilburg, Gogbot in Enschede en vanaf 17 oktober is er een overzichtstentoonstelling van mijn korte films in het Stedelijk Museum Zwolle.