Hester Scheurwater geeft zich in foto’s bloot op GOGBOT festival
Hallo! We leven in 2010 hoor!
Kut, vagina, blote muts; hoe noem je zoiets? Als Hester Scheurwater het onderwerp van haar foto’s benoemt, lacht ze er een beetje verontschuldigend bij. De kunstenares praat in beelden, uploadt dagelijks op facebook een foto met zicht op haar edele delen en krijgt daarmee steeds grotere bekendheid. Dit weekend, tijdens het GOGBOT-festival hangen haar opmerkelijke zelfportretten in de Grote Kerk in Enschede en wordt haar film geprojecteerd op de kerk. ,,Weet jij wanneer precies?” De vraag blijkt kenmerkend voor de hoogbenige Rotterdamse. Chaos en slordigheid figureren in haar werk.
Door Marjon Kok 9/9/2010
Thuis in Rotterdam, vrijdagmiddag onder schooltijd. Hester Scheurwater (39) opent de deur en brengt direct een vinger naar haar rode lippen. ,,Er ligt een kind op de bank te slapen.”
Eerst even wat anders dan: heeft ze een wc? ,,Oh God.” Lichte paniek – daar heeft ze niet op gerekend. Ze is net terug uit Zürich, waar ze met galeriehouder en uitgever Walter Keller sprak over een gelimiteerd boek met haar foto’s.
De stapels was vormen het bewijs van twee dagen afwezigheid. ,,Niet dat het hier anders geen zooi is hoor, maar nu…” Zucht. ,,Dus die wc kan wel vies zijn hoor!”
Boven, op haar werkkamer, schuift ze van alles aan de kant om het dienblad met thee, witte chocola en druiven te kunnen neerzetten. ,,Neem!”, klinkt het hartelijk. ,,Of zal ik een boterham voor je smeren? Je komt van zo ver…”
Ze laat de deur open, voor als haar jongste wakker wordt. De korte laarsjes met stilettohakken – haar handelskenmerk – schopt ze uit als ze hoort dat de fotograaf later pas komt. ,,Heb ik mij daarvoor zo mooi aangekleed”, quasimoppert ze. Om er geruststellend op te laten volgen: ,,Nee hoor. Ik ben altijd overdressed.”
Hester Scheurwater is alomtegenwoordig in haar studio. Grote afdrukken tegen de wand geven een beeld van haar werk, dat ze op haar facebook/weblog dagelijks ververst. Lange benen, voeten in hoge hakken, zicht op haar pantykruis-met-niks-eronder. In het jaar dat ze met deze serie bezig is, is ze regelmatig van het sociale netwerk verwijderd. ,,Er hoeft kennelijk maar één individu aanstoot te nemen aan de foto’s en facebook blockt mij. Terwijl er echt wel ergere dingen te zien zijn.”
Ze staat op en haalt een foto van de muur. ,,Best wel braaf, toch? Geen blote tiet te zien.”
De censuur van facebook gaf veel gedoe. Steeds moest ze weer onder een andere naam werken en opnieuw een facebook-vriendenkring opbouwen. Maar ze heeft er iets op gevonden. ,,Nu heb ik een eigen website en die link ik via de server van een vriend door naar facebook. Dat werkt.”
Een jaar geleden begon ze met haar opmerkelijke zelfportretten. Samen met een vriendin – ook een beeldend kunstenaar met een uitgebreide schoenencollectie – maakte ze met haar iPhone foto’s van zichzelf op stilettohakken. ,,We wilden een schoenendagboek maken, maar al snel kwam ook de rest erop”, wijst ze naar haar kruis. De foto’s werden expliciter, rauwer, harder. ,,Het werd een ander project – mijn project. En van een bescheiden facebookproject is het gegroeid naar een serieus fotodagboek waarin ik mijn lichaam als lustobject toon in de poses die daarbij horen.”
Waarom doet ze dat? ,,Ja waarom?” Ze schudt met haar hoofd, de zonnebril valt uit haar haar. ,,Dat vind ik altijd zo’n lastige… Moet alles altijd een reden hebben?” Ze zet de zonnebril terug en besluit iets van een uitleg te geven. ,,Kijk om je heen. In de reclame, in songteksen, de mode, films en clips – overal worden vrouwen als seksueel lustobject afgebeeld.” Begrijp haar goed, ze is daar niet tegen – ze vindt vrouwen zelfs heel erg mooi, maar het is fake. ,,Die beelden fascineren mij enorm. Ik raak erdoor geïndoctrineerd ook. Ik neem ze op, verwerk ze en geef ze gespiegeld terug. Ik geef er power aan en maak foto’s.”
In haar foto’s probeert Hester Scheurwater obsessief, dwangmatig bijna, te voldoen aan het beeld van de als volmaakt gepresenteerde vrouw. Tegelijk weet ze dat het haar niet zal lukken. ,,Ik kan nooit met die schoonheid concurreren. Er zit altijd wel een pukkel of vetrol in de weg.”
Nu ze het zo zegt; ze kent geen enkele vrouw die mooi is en zichzelf tegelijk ook echt mooi vindt. ,,Op straat zie je overal vrouwen in etalageruiten naar zichzelf kijken. Ook ik doe dat. Ik ben mij altijd bewust van mijn lijf. Weet dat ik het altijd zal verliezen van dat gladde mediabeeld, maar probeer er ook aan te voldoen.”
Vaak wordt haar werk in de hoek van emancipatie gezet. ,,Ik ben daar niet bewust mee bezig”, zegt ze. ,,Maar ik ben mij er wel van bewust ik in de ogen van sommigen taboes doorbreek.” Met wilde armgebaren: ,,Voor de normen van anderen, dan. Niet voor mijn eigen normen. Ik geloof dat ik er andere waarden op nahoudt. Of op een ander level denk.” Als ze haar woorden hoort: ,,Aaah. Dat moet ik niet steeds zeggen. Het klinkt zo naïef.”
Binnen de beeldende kunst moet alles kunnen, vindt ze. In die zin heeft ze geen boodschap. ,,Maar wat ik best erg vind, is dat we in een tijd leven waarin alles mogelijk zou moeten zijn. We hebben al zoveel meegemaakt, zijn zo veel verder dan vroeger. Maar het tegendeel is waar.”
Ze denkt na. Hoe ging die uitdrukking ook alweer? ,,Vroeger mocht niks en kon alles; nu mag alles en kan niks.” De wereld wordt steeds conventioneler, constateert Scheurwater. ,,Hallo, dit is 2010 hoor! Gaan we nu echt overal moeilijk over doen?” Ja. Daar is ze wel strijdlustig in.
,,Ik wil geen voorbeeld zijn. Ik predik niet de seksuele vrijheid. Ik vind gewoon dat iedereen moet kunnen doen waar ‘ie zich goed bij voelt.”
Blaffend hondengeluid, haar telefoon gaat. Ze is net te laat om op te nemen. ,,Mijn moeder. Ik bel haar even terug, goed? Het zal wel niets ernstigs wezen, maar je weet nooit…” Ze lacht als ze haar mobiel neerlegt. ,,Hoe de kinderen reageerden toen ik gisteravond uit Zürich terugkwam. Nou. Blij natuurlijk.”
Haar kinderen, ze heeft er drie. Hoe vaak krijgt ze niet de vraag wat zij of haar man vinden van haar exhibitionistische foto’s, die ze ook nog eens maakt in haar eigen huis. In eerdere interviews gaf Hester Scheurwater nog wel eens antwoord. En hoewel ze de vraag vandaag niet krijgt, wil ze toch even duidelijk zijn. ,,Daar wens ik niets meer over te vertellen.” Aan een mannelijke fotograaf die dit soort foto’s maakt zal niemand vragen wat zijn kinderen ervan vinden, moppert ze.
Het heeft niets met haar werk te maken, namelijk. ,,Wat mensen ervan vinden zegt meer over hen dan over mij. Het kan me eigenlijk ook geen bal schelen. Uiteindelijk vaar ik toch op mezelf. Ik voel een enorme drive om hiermee door te gaan.”
Ze haalt nog maar eens een foto van de muur. Weer die hoge hakken. Weer haar fraaie benen in panty gestoken, op de achtergrond dit keer een rommelige linnenkast. ,,Is dit nu zo opzienbarend? Het is de pose die je altijd ziet, alleen dan…” Ze lacht hard. ,,Broek naar beneden.”
,,Ik geef me bloot. Dat kun je wel zeggen ja.”
Maar.
,,Het zegt misschien meer over hoe ik mijn huis opruim dan over iets anders.”
http://www.twenteuitdekunst.nl/festivals/hester-scheurwater-geeft-zich-bloot-op-gogbot-festival